مرکز داده – دیتا سنتر
مرکز داده – دیتا سنتر
مرکز های داده امکانات و زیرساخت هایی می باشند که داده ها را در اینترنت ذخیره و توزیع می نمایند. دنیای امروزی ما با نزدیک به ۱۰۰ میلیارد صفحه وب که در بیش از ۱۰۰ میلیون وب سایت بارگذاری شده اند همراه است و این میزان از محتوا بیانگر این مسئله مهم می باشد که دیتا سنتر ها حاوی داده های بیشماری می باشند.
با در نظر گرفتن دسترسی تقریباً سه میلیارد کاربر فعال در اینترنت که به تمام این صفحات ، وب سایت ها دسترسی دارند و همچنین به کارگیری گسترده اپلیکیشن ها به همراه انتقال تصاویر و آواها و ویدئو های که بر روی بستر اینترنت به شکل فزاینده ای درحال بار گذاری و افزایش میباشند و پهنای باند گسترده ای را که در دریافت و یا ارسال اشغال مینمایند، میتوانید درک کمی آسان تری داشته باشید که چه مقدار داده در هر ثانیه در اینترنت انتقال می یابد.
استاندارد مرکز داده – TIA-942
دیتاسنتر ها بر اساس استاندارد TIA-942 طراحی و پیاده سازی میشوند که این استاندارد توسط انجمن صنعت مخابرات Telecommunications Industry Association به اختصار TIA برای مراکز داده تعریف شده است و در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد، البته استاندارد های دیگری مانند استاندارد DIN EN 50600 نیز برای دیتا سنتر ها تعریف گردیده اما شرایط کاربری و ویژگی های TIA طراحی کاملتری را نسبت به EN ارائه می نماید، بر اساس استاندارد TIA دیتا سنتر شامل یک ساختمان یا بخشی از یک ساختمان است که سیستم های محاسباتی و ذخیره سازی و تجهیزات شبکه به همراه تجهیزات زیر ساختی و پشتیبانی در آن نگهداری می شوند.
این تعریف به نظر می رسد که در عصر امروزی که مراکز داده بزرگ با ابعاد گسترده ، همراه سیستم های ذخیره سازی پیچیده اطلاعات با صدها هزار سرور و سوئیچ ها و ذخیره ساز های غول پیکر و روترهایی که تا یک میلیون ارتباط را برقرار می نمایند کمی دور از انتظار باشد. این استاندارد نیز همانند تمامی استاندارد ها بروز می گردد و نیاز به بروز رسانی آن بیشتر و بیشتر مورد تاکید قرار می گیرد.
وظایف اصلی یک مرکز داده، متمرکز نمودن و ترکیب منابع فناوری اطلاعات (IT) ، انجام عملیات گسترده شبکه، تسهیل تجارت الکترونیک و ارائه خدمات بی وقفه جهت انجام عملیات پردازش دهی داده ها می باشد. مراکز داده می توانند بخشی از شبکه سازمانی، و یا سرمایه گذاری تجاری باشند که خدمات میزبانی را برای شما فراهم می نماید و یا تاسیسات ای در موقعیت مکانی خاص باشند که کاربران بتوانند تجهیزات خود را در آن قرار داده و از طریق زیر ساخت شبکه به ارائه دهندگان خدمات متصل شوند.
دیتا سنتر های پر ظرفیت – گوگل Google
مراکز داده ممکن است در ابعاد بسیار وسیعی پیاده سازی شده باشند مانند مراکز داده گوگل Google، فیسبوک Facebook ، آمازون Amazon ، اپل Apple و … ، در حال حاضر مرکز داده گوگل Google با فاصله زیاد، بزرگترین دیتاسنتر موجود بر روی کره خاکی می باشد. گوگل عکسهای بسیار هنری از مراکز داده خود گرفته و آنها را بصورت آنلاین انتشار داده است تا همه بتوانند آنها را مشاهده فرمایند و دسترسی داشته باشند.
لینک مشاهده دیتاسنتر های گوگل:
https://www.google.com/about/datacenters/
دیتا سنتر های کوچک نیز مانند آنچه که قبلاً بسیاری از کارشناسان فناوری با آن در سطح یک کارخانه کوچک به نام اتاق کامپیوتر (اتاق سرور)آشنا می باشند نیز با وسعت مورد نیاز پردازش اطلاعات و ذخیره سازی اطلاعات به همراه تمرکز شبکه های ارتباطی موجود می باشند. در بسیاری از موارد اتاق های کامپیوتر که وظیفه ذخیره سازی برخی از داده های اصلی را برعهده داشتند شامل مرکز شبکه های نوری و مسی (POL) نیز میشدند، که نمایانگر تمرکز ارتباطات و اطلاعات در اتاق های کامپیوتر یا SERVER ROOM می باشد. مهمترین مسئله در مورد طراحی دیتا سنتر ها ابتدا بررسی نیازهای مجموعه ها و سازمان ها می باشد.
تجهیزات دیتا سنتر
مرکز داده شامل سیستم های الکترونیکی، کابل های فشار قوی و کابل های برق، تابلوهای قدرت بخش بندی شده، مولد الکتریکی( ژنزاتور) و منبع تغذیه بدون وقفه (یو پی اس UPS . ( و تجهیزات خنک کننده و تهویه هوا به همراه رک های مجهز شده به شبکه های فیبر نوری و مسی، سرورهای ، دستگاه های ذخیره سازی و .. با توجه به کارایی و نیاز سیستم می باشند. داده ها معمولاً در هارد دیسک های پر ظرفیت و پر سرعت ذخیره می شوند اگرچه امروزه فناوری به سمت درایوهای solid state در حرکت است.
سرعت مهمترین ماهیت و نیاز مرکز داده
سرورها رایانه هایی پر سرعت و با ظرفیت عملیات بالایی می باشند که درخواست ها را پردازش و داده ها را با استفاده از سوئیچ ها به سرعت انتقال می دهند تا به هارد دیسک های مناسب دسترسی پیدا نمایند. روترها، سرورها و ذخیره سازها را به اینترنت متصل می نمایند.سرعت مهمترین ماهیت و نیاز در هر مرکز داده ای به شمار می آید. سرورها کامپیوترهای پر سرعتی میباشند که جهت یافتن و انتقال داده ها بهینه شده اند. به همین ترتیب درایوها و سوئیچ ها و روتر ها پرسرعت نیز انتخاب گردیده اند. ارتباط بین تجهیزات نیز بر اساس سریعترین روشهای ممکن پیاده سازی می شود. سرعت سریع تر به معنای کاهش زمان تاخیر،و کاهش مدت زمان لازم برای یافتن و ارسال داده ها به درخواست ها می باشد. دیتا سنتر های امروزی از شبکه فیبر نوری و مسی با طراحی ها و راه حل های ویژه مرکز داده بهره می برند. به طور مثال یکی از مهمترین راه حل ها، راه حل EDGE شرکت کورنینگ CORNING و همچنین راه حل DCCS 2 شرکت متز کانکت. METZ CONNECT می باشد که فناوری ارائه پهنای باند های گسترده را در دیتاسنتر های امروزی ارائه می نمایند.
عملکرد مداوم و یکپارچه مرکز داده
با آنکه سرعت نگرانی اصلی در مراکز داده به شمار میرود ، عملکرد مداوم و مناسب الویت برتر در مرکز داده به شمار می آید. مرکز داده بایستی۲۴ ساعت شبانه روز و هفت روز هفته در دسترس و قابل خدمات دهی باشند، چرا که بیش از نیمی از جمعیت کره زمین کاربران گسترش یافته این شبکه گسترده و مراکز داده سرتاسر کره خاکی می باشند.
عملکرد مداوم و قابل اطمینان از طراحی دستگاههایی با افزونگی، پشتیبان گیری از ذخیره سازها، وجود برق اضطراری و مبارزه با دشمن شماره یک عملکرد مداوم در دیتا سنتر ها یعنی گرما میسر می باشد.
گرما یا حرارت بوسیله تجهیزات الکترونیک و فعال در دیتاسنتر ایجاد میشود، هرچه سرعت عملیاتی مرکز داده پرشتاب تر گردد میزان انرژی مصرفی افزایش یافته و به تبع آن گرمای بیشتری نیز تولید میگردد. به جهت خلاص شدن از گرمای بیش از حد تولید شده نیاز به سیستم های تهویه امری اجتناب ناپذیر است که می تواند به اندازه کل سیستم الکترونیک مرکز داده مصرف انرژی داشته باشد. از این رو اندیشیدن به این که مرکزیت دیتاسنتر ها در چه شرایط آب و هوایی قرار گیرد نیاز به بررسی دقیق و کامل مهندسی با آنالیز کامل اطلاعات و بایگانی های شرایط محیطی آن منطقه دارد. به طور مثال در کشور عزیزمان ایران شرایط آب و هوایی شهر تبریز با شرایط آب و هوایی شهر اهواز کاملا متفاوت است، نقاطی در کشور موجود می باشند که سیستم های برودتی جهت ختک کردن دیتاسنتر ها در آن نقاط با حداقل مصرف انرژی صورت میگیرد، چرا که به صورت طبیعی برودت هوا مناسب در آن نقاط در دسترس می باشد. همچنین مصرف بدون وقفه انرژی به ژنراتورها ، باتریها و حتی سلولهای سوختی نیاز دارد و تمامی تجهیزات تولید وتوزیع انرژی نیز گرما تولید می نمایند.
مراکز داده مقادیر زیادی از انرژی را مصرف می نمایند. طی تحقیقاتی که سال پیش برروی مراکز داده در ایلات متحده آمریکا صورت گرفت ، میزان مصرف انرژی مراکز داده غول پیکر آشکار گردید. تخمین ها حاکی از آن است که این مراکز داده بیش از ۳٪ از کل انرژی مصرف شده در ایالات متحده ، که میزبان اکثر مراکز داده است را مصرف می نمایند ، مراکز داده در واقع مقداری بیش از مصرف کل نیمی از ایالت ها در ایلات متحده را مصرف می نمایند ! مصرف انرژی در یک مرکز داده ۱۰۰ برابر بیشتر از هر فوت مربع از میانگین مصرف تجاری انرژی است.
در دیتا سنتر های امروزی، تمرکز بر روی انتقال داده ها با حداکثر سرعت و حداقل مصرف انرژی و گرما و اطمینان از عملکرد مداوم آن است. این کار با انتخاب مؤلفه ها و سیستم ها ، طراحی مناسب امکانات و نصب صحیح آنها تنها انجام می پذیرد.
شاید بهترین مقایسه مربوط به مرکز داده تشابه آن به سیستم مغز انسان می باشد، خاموشی مف آن منجر به سکته مغزی می گردد. همانطور که میدانید سکته مرگ ناگهانی سلول های مغز در یک منطقه موضعی به دلیل جریان خون ناکافی است. تمامی نیازهای یک مرکز داده شامل انرژی ، سیستم های برودتی و تهویه هوا، زیر ساخت شبکه، سیستم های اعلام و اطفا حریق، سرور های بانکی و میزبان، سیستم های ذخیره سازی اطلاعات و تجهیزات فعال شبکه روتر ها و سوئیچ ها همگی در کنار یکدیگر بایستی به درستی عملیاتی گردند تا مغز هر مجموعه و یا سازمانی عملکرد مداوم و صحیح داشته باشد. در ادامه مبحث طراحی دیتا سنتر و انواع دیتا سنتر مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
اطلاعات بیشتر در مورد دیتا سنتر های کانتینری :
اطلاعات بیشتر در مورد زیر ساخت شبکه دیتا سنتر ها:
با سپاس فراوان
مجتبی منتخبی
برگرفته از مقالات شرکت منتخب صنعت پارس